Jaki urlop po urodzeniu dziecka? Dla kogo urlop macierzyński, rodzicielski?
Po urodzeniu dziecka urlop przysługuje zarówno matce, jak i ojcu. Kiedy i na ile można go wziąć? Czym się różni urlop macierzyński od rodzicielskiego? Wyjaśniamy.
Urlop macierzyński
Matce, po porodzie, przysługuje urlop macierzyński. Częściowo jest on obowiązkowy, nie można się go zrzec, a częściowo może być dzielony z ojcem. Jak to wygląda i ile trwa?
Jeśli urodziłaś jedno dziecko, przysługuje ci 20 tygodni urlopu macierzyńskiego. Jest on wydłużony do:
- 31 tygodni w przypadku bliźniąt,
- 33 tygodni, gdy na świat przyjdą trojaczki,
- 35 tygodniu, jeśli urodzi się czworo dzieci,
- 37 tygodni w przypadku piątki lub więcej dzieci.
Jak przed chwilą wspominaliśmy, urlopu macierzyńskiego nie można się zrzec, chociaż przepisy umożliwiają matce powrót do pracy po minimum 14 tygodniach. Wtedy pozostałą część urlopu, czyli 6 tygodni lub więcej w przypadku, gdy urodzisz więcej niż jedno dziecko, musi przejąć ojciec opiekę, przechodząc na tzw. urlop tacierzyński. Nie ma natomiast możliwości, aby zrezygnować z urlopu, bez spełnienia tego warunku.
Jako ciekawostkę warto dodać, że urlop macierzyński/tacierzyński przysługuje także tym rodzicom, którzy adoptowali dziecko. Dokładniej urlop macierzyński, rodzicielski oraz różnice między nimi wyjaśnia blog MamawPracy.pl, tam znajdziesz wiele przydatnych wskazówek dla kobiet, które łączą opiekę nad maluchem z pracą zawodową.
Urlop rodzicielski
Urlop rodzicielski to dodatkowy czas umożliwiający opiekę nad dzieckiem, który przysługuje do wykorzystania po zakończeniu urlopu macierzyńskiego. Jest on płatny oraz nieco bardziej elastyczny. Dlaczego?
Po pierwsze, z urlopu rodzicielskiego mogą skorzystać oboje rodzice, dzieląc się nim według uznania. Co więcej, mogą go wykorzystać jednocześnie, wtedy czas trwania urlopu skraca się do 16 tygodni. Ponadto nie musi być od razu, w całości wykorzystany – 16 tygodni może być przesunięte na inny termin, ważne jest tutaj jedynie, aby wziąć urlop rodzicielski przed ukończeniem przez dziecko 6 lat.
Ile wynosi zasiłek macierzyński, jak wnioskować?
Zarówno urlop macierzyński, jak i rodzicielski, jest płatny. Ile wynosi? To zależy, na podstawie jakiej umowy pracowałaś, a także, czy decydujesz się od razu wykorzystać oba urlopy. Brzmi skomplikowanie? Już wyjaśniamy, o co chodzi.
Jeśli pracujesz na pełen etat, możesz otrzymać zasiłek w wysokości 100% podstawy wymiary urlopu, który wyliczany jest na podstawie miesięcznego wynagrodzenia otrzymywanego przez ostatni rok przed narodzeniem dziecka. W tej sytuacji, na urlopie rodzicielskim, zasiłek będzie wynosić 60% wynagrodzenia. Jeśli natomiast od razu po narodzinach dziecka, zadeklarujesz chęć wykorzystania obu urlopów, zasiłek będzie wynosić 80% przez cały czas ich trwania.
Zasiłek w wysokości 1000 zł przysługuje tym matkom, które nie są zatrudnione na umowę o pracę lub prowadzą działalność gospodarczą.
A co z formalnościami? O urlop macierzyński nie musisz wnioskować, wystarczy dostarczyć pracodawcy odpis aktu urodzenia dziecka. Jeśli zdecydujesz się na urlop rodzicielski, musisz do 21 dni przed jego rozpoczęciem złożyć wniosek lub, od razu, po urodzinach dziecka, zadeklarować chęć wykorzystania obu płatnych urlopów.
